مقایسه القای بیهوشی به دو روش ورید یو داخل استخوانی توسط ترکیب دیازپام- استیل پرومازین – کتامین درسگ

با توجه به وسعت روز افزون روشهای درمانی جراحی درحیوانات کوچک‘ ابداع روشهای جدید القای بیهوشی به منظور تسهیل درتکنیکهای جراحی اهمیت فراوانی یافته است . ازجمله در موارد اورژانس همچون شوک ‘ تشنج و جراحیهای اضطراری مانند خونریزی های داخلی همراه با شوک و شکستگیهای توأم با خونریزی شدید‘ دستیابی هر چه سریعتر به سیستم عروقی به منظور تزریق داروهای مختلف و مایعات لازم جهت رفع اختلالات مایعات و الکترولیتها بسیار ضروری می باشد. اما دسترسی به عروق مذکور در بسیاری از موارد همچون کلاپس سیستم عروقی‘ کوچک بودن بیش از حد عروق‘ ترومبوز وسوختگیهای شدید امکانپذیر نبوده و یا نیاز به اتلاف زمان زیادی دارد. لذا در چنین مواردی یافتن روش دیگری به منظور حفظ حیات بیمار بسیار موثر می باشد. در این راستا یکی از روشهای به کار گرفته شده تزریق داخل استخوانی می باشد. بنابراین هدف از انجام این تحقیق بررسی امکان ایجاد بیهوشی از طریق داخل استخوانی و داخل وریدی و بررسی فواید مایع درمانی از طریق داخل استخوانی بوده است. در این تحقیق از 16 قلاده سگ (9قلاده نر و 7قلاده ماده‘ میانگین وزن 25/5 ±31/3سال) استفاده شد. سگهای مورد نظر به دوگروه مساوی داخل وریدی و داخل استخوانی تقسیم گردیدند. جهت ایجاد بیهوشی از دیازپام به عنوان آرام بخش و پیش بیهوشی واز ترکیب استیل پرومازین وکتامین جهت القای بیهوشی در یکی از گروهها به صورت داخل وریدی و درگروه دیگر به صورت داخل استخوانی استفاده شد. در گروه داخل وریدی پس از القای بیهوشی محلول رینگر به صورت وریدی و درگروه دیگر به صورت داخل استخوانی تا پایان بیهوشی به داخل بدن حیوان تزریق گردید . تعداد ضربان قلب و تنفس در دقیقه قبل از ایجاد بیهوشی و پس از آن به مدت 30 دقیقه بررسی و ثبت شد. تعداد کل گلبول سفید وقرمز‘ شمارش تفریقی گلبولهای سفید‘ هماتوکریت ‘ هموگلوبین و پروتئین تام سرم نیز قبل از ایجاد بیهوشی و در روزهای 1‘ 3‘5‘7 اندازه گیری شدند. رفلکسهای بیهوشی نیز در طول بیهوشی مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین سرعت مایع درمانی به طریق داخل استخوانی در طول بیهوشی در گروه تزریق داخل استخوانی ثبت گردید. ضمنا قبل از قراردادن سوزن در داخل فضای مغز استخوان‘ بلافاصله بعد از بیرون آوردن سوزن و 14 روز پس از ایجاد بیهوشی ‘ در حیوانات موردآزمایش اقدام به رادیوگرافی جانبی و قدامی خلفی از ناحیه مفصل زانو تا مچ پا گردید. افزایش ضربان قلب درهردوگروه پس از تجویز داروهای بیهوشی مشاهده گردید. تعداد تنفس نیز درهر دو گروه پس از تجویز داروها کاهش یافت. اما تفاوت معنی دری بین ضربان قلب و تعداد تنفس در زمانهای مختلف بین دو گروه مشاهده نشد. میزان تضعیف رفلکسهای بیهوشی و شروع اثر داروهای بیهوشی نیز در هر دو گروه مشابه بود . میانگین سرعت مایع درمانی داخل استخوانی نیز 5ml/min محاسبه گردید. تعداد نوتروفیلها درگروه داخل استخوانی 3 روز پس از آزمایش بیشتر از گروه وریدی بود. همچینن بر اساس رادیوگرافهای تهیه شده در روز چهاردهم پس از تزریق داخل استخوانی ترکیب دارویی مذکور‘ در 3 مورد (5/37درصد) از حیوانات اسکلروز و افزایش دانسیته در محل تزریق مشاهده شد. که تغییرات فوق رامیتوان حاصل از آماس مختصر و تحریک بافت استخوانی نسبت به روش وریدی دانست . درمجموع روش مایع درمانی و بیهوشی به طریق داخل استخوانی با استفاده ترکیبات دارویی به کار رفته در این تحقیق‘ روش مطمئن ومناسب بوده و در مقایسه با روش داخل وریدی دارای اثرات سوء و قابل توجهی نمی باشد. لذا درصورت نیاز به بیهوشی ومایع درمانی وریدی وعدم دسترسی به سیستم عروقی حیوان می توان به خوبی از این روش جهت ایجاد آرام بخش ‘ بیهوشی ومایع درمانی استفاده نمود.